Gece Korkusu (Terörü) nedir?
Gece korkusu (terörü), bir uyku halindeyken kısmen uykudan uyandıracak bir uyku bozukluğu biçimidir. Çocuklar ağlamaya ya da çığlık atmaya başlayabilir.
Gece korkusu genellikle uykunun en derin safhasında görülür, bu uyku döngüsünün tipik olarak ilk yarısıdır. Gece korkuları, rüya gören birinin gördüğü kabus değildir. Kişi, gece terörü sırasında hala kısmen uyuyor olabilir, çünkü çevrelerinden habersiz olabilirler. Uyandıklarında hiçbir şey hatırlayamabilirler.
Gece Korkusuna neden olan şey nedir?
Gece korkularının nedeni tam olarak bilinmiyor, ancak uykusuzluk veya yüksek stres düzeylerinden kaynaklanabilir. Evde çatışma ve gerginlik, çocuklarda gece korkusuna neden olabilecek bir stres aracına örnektir. Ayrıca nedenleri şunlar da olabilir:
- Ateş
- Aşırı yorulmak
- İlaçlar
- Migren
- Kafa yaralanmaları
Çocuklarda Gece Korkuları
Gece korkuları, 4 ila 12 yaşlarındaki her iki cinsiyetten çocuklarda ortaya çıkar ve bundan sonraki yaşlarda daha az yaygındır.
Çocukluk çağı gece korkuları, gelişmekte olan olgunlaşmamış sinir sisteminin normal bir parçası gibi gözükmektedir. Bu gelişme, yanlış zamanlarda kavga veya uçuş tepkisinin oluşmasına neden olabilir. Geceyi alışılmadık bir yerde geçiren çocukların gece korkusu geçirme olasılıkları daha yüksek olabilir.
Çocuklar genelde psikiyatrik müdahale olmaksızın gece korkularıyla büyürler. Bununla birlikte, çocuğunuzun doktoruyla konuşmanızı gerektiren bazı zamanlar vardır. Aşağıdaki durumlarda bir tıp uzmanıyla iletişim kurun:
- Gece korkuları sık olursa
- Çocuğunuzun uykusunu düzenli olarak kesiyorsa
- Çocuğunuz uykuya dalmaktan korkarsa
- Çocuğunuzun bir gece terör sırasında kendine zarar verebileceğinden endişe duyuyorsanız
Çocuğunuzun gençlik yıllarından sonra da devam eden ya da bir yetişkin olarak da başına gelmeye başlayan gece korkuları da tıbbi endişe kaynağıdır.
Yetişkinlerde Gece Korkuları
Gece korkuları yetişkinlerde daha az görülür. Bunlar anksiyete bozukluklarının veya madde bağımlılığının bir sonucu olabilir.
Amerikan Aile Hekimleri Akademisi’ne göre, yetişkinlerde gece korkularının olası nedenleri şunlardır:
- Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB)
- Bipolar bozukluk
- Bazı depresif bozukluklar
- Genel anksiyete bozukluğu
- Madde bağımlılığı, özellikle alkol kötüye kullanımı
Yetişkinlerde, gece korkuları genellikle daha ağırdır ve uykusuzluk veya uyku apnesi gibi diğer uyku rahatsızlıklarına eşlik eder. Uykusuzluk, düzenli olarak uykuya dalmak, uykuda kalmak veya çok erken uyanmak demektir. Uyku apnesi, uyurken solunumun düzenli aralıklarla kesildiği bir durumdur. Apne genellikle, dilin arka tarafından veya boğaz bölgesinden gelen doku, uyurken solunum yolunu engellediğinden kaynaklanır.
Bu durumlarda tıbbi müdahale yardımcı olabilir. Uykusuzluk genellikle ilaçlarla, bilişsel davranış terapisi (CBT) ile veya yatma alışkanlıklarında ve rutinde bir değişiklikle tedavi edilir.
Uyku apnesi CPAP (sürekli pozitif hava yolu basıncı) terapisi, oral cihaz veya bazı durumlarda cerrahi ile tedavi edilebilir.
Gece korkularının belirtileri nelerdir?
Gece korkularının olası semptomları şunları içerir:
- Uykudan kısmen veya tamamen uyanmak çok aniden
- Çığlık atmak
- Bilinmeyen bir kaynaktan gelen yoğun korku
- Genişletilmiş öğrencilerle geniş gözler
- Hızlı nefes alma
- Yüksek kan basıncı
- Terlemek
Kişi kısmen uyanınca, ertesi sabah yaşadıklarının farkında olmayabilir veya ufak bir bölümü hatırlayabilir. Yetişkinlerin gece korkularını hatırlama olasılığı daha yüksektir.
Gece korkuları nasıl tedavi edilir?
Gece korkuları yaşayan çocukların genellikle rahatlamaya ihtiyacı vardır. Bir çocuk gece korkusu yaşadığı esnada tepki vermezse, ebeveynler çocuğu uyandırmaya çalışmamalı, ancak sıkıca tutup ve etkisi sona erene kadar yatıştırıcı bir konuşma yapabilirler. Genellikle, çocuk daha sonra tekrar uyumaya devam edecektir.
Gece korkularına altta yatan bir durumdan veya bir kafa yaralanmasından kaynaklı olması durumunda ebeveynler çocuğu için tıbbi bakım aramalıdır.
Terapi
Gevşeme teknikleri veya konuşma terapisi, bir kişinin gece korkularına neden olan stresle başa çıkmasına yardımcı olabilir. Terapiye CBT, biofeedback ve hipnoz dahildir. Gece korkularına panik atak, depresyon veya birtakım travmaların neden olduğu durumlarda terapi de gereklidir.
İlaç
Nadiren de olsa, bir doktor, hastanın rahatlamasına ve kesintisiz olarak uyumasına yardımcı olmak için benzodiazepin sakinleştiricileri reçete edebilir.
Gevşeme
Yatmadan önce dinlenmek bazen gece korkularını engelemek için yardımcı olabilir. Yatmadan önce rahatlatıcı bir rutin kurarak başlayabilirsiniz. Buna şunlar dahildir:
- Meditasyon
- Sıcak bir banyo veya duş almak
- Kitap okumak
- Rahatlatıcı yoga pozisyonlsrını uygulama
Yaşam tarzı değişiklikleri gece korkularının önlenmesine yardımcı olabilir mi?
Gece korkularının sıklığını azaltmaya yardımcı olabilecek deneyebileceğiniz yaşam tarzı değişiklikleri vardır. Başlamanın bir yolu, yatak odanda güvenli ve sakin bir ortam yaratmaktır. Daha sonra, yatmadan önce her gece gevşeme rutinlerini uygulamaktır.
Daha fazla uyku uyumak yardımcı olabilecek başka bir değişikliktir. Uyku eksikliği, gece korkularına neden ya da katkıda bulunabilir.
Ayrıca hayatınızdaki stres yaratıcılarla uğraşmayı da denemelisiniz. Stresinize neden olan şeylere bakın ve stresin daha etkin biçimde işlenmesinin yollarını öğrenin veya mümkünse yok edin. Bazı durumlarda terapi yardımcı olur.
Gece korkularıyla nasıl başa çıkabilirim?
Gece korkuları olan yetişkinler nedeni belirlemek için tıbbi yardım arayabilir.
Doktorunuzun tedavi planını izlemelisiniz. Ayrıca uyku alanınızda bir gece korkusu olayı sırasında fiziksel zarar verebilecek herhangi bir şey bulunmadığından emin olun. Tehlike içine dolaşmanızı (merdiven basamağı gibi) engelleyen bir çeşit bariyer yaratabilirsiniz.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
